The Garden of the Earthly Delights nga Bosch
nella Muzeu i Prados, Madrid
Autori: Hieronymus Bosch. Titulli: Kopeshti i kenaqesive te tokes Shkolla: Fleminge Tema: Alegori Viti: 1503–1504
Hieronymus Bosch’s autori I vepres “The Garden of the Earthly Delights” qendron si nje nga kryeveprat me te medha te Rilindjes Veriore. Deri tani me I njohuri nga punet ambicioze, “Kopshti I Kenaqesive Tokesore” ilustron stilin artistic individual Bosch-is, I cili permban imazhe te gjalla dhe kompleksitetin e kuptimit simbolik.
Kopshti I kenaqesive Tokesore, eshte nje Triptik, qe do te thote se ajo perbehet nga 3 pjese. Nje panel qendror dhe 2 anesore. Triptiku pershkruan nje sfere te tejdukshme qe perfshin Token, qiellin dhe detin.
Krahet e Triptikut te Bosch jane te hapur per te treguar pjesen e brendshme plot ngjyra deri ne piken e thyerjes me arkitekture te cuditshme, morfologji jo natyrale, dhe te gjitha tipet e krijesave hibride.
Triptiku mendohet te jete nje paralajmerim per rreziqet e tundimit, por u be object I shume supozimeve dhe verifikimeve.
Ne panelin e pare ne te majte, Zoti gjendet mes figurave nudo te Adamit dhe Eves, I rrethuar nga Flora dhe Fauna. Ky eshte pa dyshim kopshti I Eden-it, edhe pse skena nuk eshte pa nje ane te erret. Ne distance shihet nje kafshe qe loton mbi pren-e e tij, dhe zogj te zinj qendrojne perreth qarkut te zi.
Ndekohe qe disa besojne se paneli I qendror I cili pershkruan nje bote me njerez nudo, fruta me permasa te medha, dhe elemente te tjere sygjerues, eshte thjesht nje shembull I parajses se humbur. Te tjere besojne se eshte nje paralajmerim moral qe do te coje ne ferr, ashtu sic eshte paraqitur ne panelin e trete te pictures I cili eshte me shqetesuesi dhe enigmatiku. Aty jane pershkruar tmerret e ferrit, vendi ku mekataret fshikullohen nga lepuj gjigand, torturohen mbi instrumenta me permasa te medha, dhe perpihen nga nje insekt si qenie grotesk. Gjithsesi kuptimi triptik si nje e tere, Bosch e rikujton shikuesin qe perfundimi eshte denimi I mundur, ( Ndoshta I vetmi I mundshem) ne kete bote te korruptuar.
Edhe pse ka shume shpjegime kontradiktore, ne pergjithesi mendohet te jete nje paralajmerim kunder epshit, nje nga 7 mekatet vdekjeprurese.
